"Кінуў бутон кветкі ў бок АМАПу". Як судзяць мінчука за пратэсты 9-10 жніўня

Суд Ленінскага раёна Мінска 27 студзеня пачаў разгляд крымінальнай справы супраць 29-гадовага Аляксандра Нурдзінава. Мінчаніна вінавацяць за падзеі 9-10 жніўня адразу па двух артыкулах Крымінальнага кодэкса: ч. 1 арт. 342 і ч. 2 арт. 293. Хлопца абвінавачваюць ва ўдзеле ў пратэстных акцыях, блакаванні дарог, узвядзенні барыкад і ў тым, што ён "кідаў расліннасць з кветнікаў у супрацоўнікаў органаў унутраных справаў". Аляксандр сваю віну не прызнае. Справу разглядае суддзя Таццяна Шоцік. "Вясна" з дапамогай валанцёраў назірае за гэтым судом.

Аляксандр Нурдзінаў злева. Фота: Reuters

У чым вінавацяць хлопца?

Паводле абвінавачання, Аляксандр Нурдзінаў "вечарам 9 жніўня мінулага года прыняў удзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве, тым, што адбываецца на праспекце Пераможцаў у Мінску. Убачыўшы, як праваахоўнікі спыняюць супрацьпраўныя дзеянні іншых грамадзян, ён сарваў расліннасць з кветнікаў і кінуў яе ў супрацоўнікаў органаў унутраных справаў.

Акрамя гэтага, абвінавачаны разам з неўстаноўленымі асобамі ажыццявіў блакаванне шляхоў транспартных камунікацый шляхам выхаду на праезную частку, што пацягнула парушэнне працы гарадскога пасажырскага транспарту.  

На наступны дзень, 10 жніўня, мужчына ўдзельнічаў у масавых беспарадках на скрыжаванні вуліц Сурганава, Куйбышава і Л. Бяды ў Мінску. Знаходзячыся ў натоўпе ўдзельнікаў ён кідаў у бок супрацоўнікаў міліцыі розныя прадметы і ўзводзіў барыкады на праезнай частцы, тым самым стварыў перашкоду для супрацоўнікаў органаў унутраных справаў і аказаў супраціў прадстаўнікам улады".  

Як піша TUT.BY, у судзе пракурор пералічыў дзясяткі маршрутаў, якія вымушана спынілі 9 і 10 жніўня на праспекце Пераможцаў і на вуліцы Сурганава. Далучылі да справы пазоў пракуратуры аб спагнанні маёмаснай шкоды ў адрас "Мінсктранса" за блакаванне працы грамадскага транспарту. Сума ўрону — амаль 28 тысяч рублёў. 

Затрымалі Аляксандра ў канцы кастрычніка. З тых часоў Нурдзінаў знаходзіцца пад вартай у СІЗА № 1 на вуліцы Валадарскага.

Аляксандр Нурдзінаў сваю віну не прызнае.

Дзяржаўнае абвінавачванне падтрымлівае Святаслаў Вялікі. У першы дзень суда дапыталі абвінавачанага. Ён распавядае, што Аляксандр Нурдзінаў распавёў пра падзеі 9 і 10 жніўня, піша TUT.BY.

Допыт абвінавачанага. "З аўтазака пачуў дзікі роў, быццам там чалавека рэзалі"

9 жніўня хлопец сачыў за навінамі і спачатку не ведаў, што ў горадзе будуць акцыі пратэсту. Быў упэўнены, што хваляванні могуць адбыцца 10 жніўня — па тэлевізары сказалі, што абвяшчэнне вынікаў выбараў перанеслі на гэты дзень.

Увечары 9 жніўня ён выйшаў у краму, каб купіць фарбы для сябе — "памаляваць трошкі". Малады чалавек захапляецца маляваннем, з адзнакай скончыў мастацкую школу.

Па шляху ўбачыў людзей, зразумеў, што пратэсты ўжо пачаліся, і ў гэты момант стаў удзельнікам мітынгу. Нурдзінаў убачыў, як у аўтазак з мікрааўтобуса закідвалі хлопцаў, са спецтранспарту чуліся крыкі.

"Я прайшоў метраў 20 і з аўтазака пачуў дзікі роў, быццам там чалавека рэзалі. Пасля гэтага ў маім сэрцы зьмянілася ўсё, што магло зламацца. Гук быў вельмі моцны, чутны быў на ўвесь парк", — распавядае хлопец, што яго заахвоціла стаць удзельнікам пратэсту.

Паводле яго слоў, пратэстоўцы былі ўсюды — ад Стэлы да моста на Нямізе. Пазней Аляксандр выйшаў на праезную частку - таму што дарога была пустая і машын не было. Ён растлумачыў, што крычаў "Жыве Беларусь!", пляскаў, але не будаваў барыкады ні ў адзін з дзён.

Ён сказаў: калі сілавікі папрасілі пратэстоўцаў сысці, усе сышлі на тратуар. Нурдзінаў патлумачыў: калі апынуўся каля стэлы, туды прыехаў АМАП, там пачалі біць людзей.

"Да таго, як мы сышлі на тратуар, выбег АМАП, пачалі затрымліваць усіх запар, укладваць людзей на зямлю, лупіць людзей па галаве, спіне, ніжнім частках цела".

Пад ногі ўпала граната

Пракурор спытаў, чаму яго не біў АМАП, на што абвінавачаны адказаў:

"Паслухайце, калі ласка: я назіраў. Міма мяне праходзілі жанчына і мужчына, было відаць, што яны не ўдзельнічаюць у мітынгу, але яны ўбачылі, як паклалі фатографа. Жанчына сказала: "Навошта вы яго чапаеце?". І адзін з амапаўцаў падбег і дубінкай па галаве ёй даў. Пасля гэтага ўсе прыняло агрэсіўную форму. Людзі сталі жорстка выказваць сваю пазіцыю".

Нурдзінаў распавёў, што ў гэтым момант убачыў гранату, якая прыкацілася да яго пад ногі і выбухнула.

"Я аслеп на некаторы час, мне порах у вочы трапіў. На назе быў апёк. На той момант я развітаўся з жыццём, думаў, што ўсё. Я раз'юшыўся, сарваў бутон кветкі і кінуў у бок супрацоўнікаў АМАПу".

Пасля гэтага Нурдзінаў дайшоў дадому і лёг спаць.

10 жніўня хацеў пераканацца, што "людзі выйшлі за ідэю"

Аляксандр Нурдзінаў. Фота: TUT.BY

На наступны дзень Нурдзінаў пайшоў да ГЦ "Рыга", хацеў пайсці "паглядзець людзям у вочы, пераканацца, што яны выйшлі на вуліцу за ідэю".

"Калі б людзі займаліся глупствам, я б паглядзеў і сказаў, што мне такія мітынгі не патрэбныя", — кажа хлопец.

Па словах Аляксандра, калі на месца прыехаў вадамёт і разбурыў барыкаду, ён сышоў. Потым вярнуўся, бо іншага шляху трапіць дадому не было. Убачыў, што разбураная барыкада кімсьці адноўленая, а АМАП рыхтуецца да затрыманняў.

"Вам было ясна, што дзеянні супрацоўнікаў праваахоўных органаў накіраваныя на тое, каб асобы, якія знаходзіліся там, спынілі тыя дзеянні, якія вы апісваеце?" — спытаў пракурор, удакладняючы, навошта вяртацца на месца.

"Дзеянні супрацоўнікаў АМАПу — гэта калі чатыры, прабачце, мацака вагой у сто кілаграмаў скачуць на галаве ў мітынгоўца? Вы пра гэта кажаце? Вы пра гэта пытаецеся?" — удакладніў Нурдзінаў.

"Я вас пытаюся роўна пра тое, аб чым я вас пытаюся. Калі вам зразумелы пытанне — Вы на яго адказваеце. Калі вам незразумелы..., — сказаў пракурор. — Або калі вы міфалогію ўсю, якой абрасло гэта ўсё, у вашым у тым ліку свядомасці, сюды втаскиваете-гэта ваша справа, вы тады можаце не адказваць".

"На жаль, сведак тысячы".

"Падпісваў усё, каб застацца жывым"

Нурдзінаў кажа, у "Рыгі" ён проста стаяў і бачыў побач шмат дзяўчат, хлопцаў было мала. Кажа, што хацеў адцягнуць сілавікоў і кінуць камень, каб дзяўчаты паспелі ўцячы, камень узяць не паспеў, таму зымітаваў кідок. Паводле яго словаў, сілавікі сталі шукаць прадмет і адцягнуліся, людзі сталі разбягацца. Нурдзінаў патлумачыў, што там вельмі вузкі калідор, а ён прадухіліў магчымую цісканіну, якая здарылася б, калі б людзі адразу пабеглі.

У судзе хлопец не раз заяўляў, што быў сведкам гвалту супрацоўнікаў АМАП у дачыненні да пратэстоўцаў.

Пракурор заўважыў, што ёсць супярэчнасці ў паказаннях на допыце з тымі, што гучалі ў судзе. Перш хлопец заявіў, што кінуў нейкі прадмет у сілавікоў, у пратаколе напісалі, што гэта быў камень. У судзе Нурдзінаў заявіў, што камень не кідаў, а толькі зрабіў узмах рукой.

"Там я падпісваў усё, каб застацца жывым. Я прыехаў у РУУС, мне сказалі: "Вось твой пратакол, ты кідаў камень, я бачыў". Навошта спрачацца? Гэта бессэнсоўна", — сказаў Нурдзінаў.

Паводле яго словаў, частка тэксту ў пратаколе допыту не адпавядае рэчаіснасці. Ён заявіў, што праўду агучыў у судзе.

"Мне вельмі сорамна за тую кветка, якую я сарваў"

Нурдзінаў распавёў, што яго некалькі разоў апыталі ў міліцыі без адваката, абаронца быў на допыце падчас следчых дзеянняў. Абаронцу пра супярэчнасці ў пратаколе Нурдзінаў не сказаў, па яго словах, паставіўся да гэтага легкадумна.

"Мне вельмі сорамна за тую кветку, якую я сарваў, таму што чалавек, які яго садзіў, выдаткаваў час. У той момант я не ведаў, што здзяйсняю злачынства, я б не кінуў", — дадаў хлопец.

У судзе было прагледжана відэа з акцыяў пратэсту 9-10 жніўня, на якіх зафіксаваны абвінавачаны. У судзе былі даследаваны пісьмовыя матэрыялы справы — іх два тамы. У канцы паседжання пракурор спытаў, чаму Аляксандр не прызнае віну па артыкуле 342 КК. Абвінавачаны сказаў, што ён часткова прызнае: ён прызнае, што кідаў расліны, але не тое, што блакаваў рух транспарту і іншыя дзеянні, якія яму інкрымінуюцца.

Судовае следства па крымінальнай справе па двух артыкулах Крымінальнага кодэкса заняло менш аднаго дня. 28 студзеня адбудуцца судовыя спрэчкі.