Гомельскі абласны суд адмаўляецца называць прычыну, па якой суд па "справе Ціханоўскага" праходзіць у закрытым рэжыме ў СІЗА
У будынку гомельскага СІЗА з 24 чэрвеня ў закрытым рэжыме судзяць адразу шэсць палітвязняў: Сяргея Ціханоўскага, Ігара Лосіка, Мікалая Статкевіча, Уладзіміра Цыгановіча, Арцёма Сакава і Дзмітрыя Папова. Іх абвінавачваюць у арганізацыі масавых беспарадкаў, дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, распальванні сацыяльнай варожасці ў Беларусі падчас падрыхтоўкі і правядзення прэзідэнцкіх выбараў у 2020-м. Гомельскі абласны суд прыняў рашэнне закрыць працэс "у мэтах забеспячэння бяспекі ўдзельнікаў працэсу і абароны тайны, якая ахоўваецца законам". Аднак у чым складаецца небяспека, для каго менавіта і якая таямніца, не тлумачыцца. Грамадзяне звярнуліся за тлумачэннямі да старшыні Гомельскага абласнога суда Сяргея Шаўцова, але і ён не ўнёс яснасці ў пытанне.
- Суд па "справе Ціханоўскага" 24 чэрвеня ў гомельскім СІЗА
Старшыня Гомельскага абласнога суда Сяргей Шаўцоў заявіў на зварот грамадзян, што рашэнні, звязаныя з прызначэннем і падрыхтоўкай судовага разбіральніцтва, прымаюцца суддзёй аднаасобна і пастанова аб прызначэнні судовага разбору абскарджанню не падлягае. Таксама ў Гомельскім абласным судзе нагадалі, што якое-небудзь умяшанне ў дзейнасць суддзяў па выкананню правасуддзя недапушчальнае і цягне адказнасць па закону.
Справа Сяргея Ціханоўскага: якія высновы можна зрабіць да пачатку разгляду ў судзе
У звароце суду, грамадзяне адзначылі, што адсутнасць магчымасці ацаніць заявы службовых асоб аб злачынным характары дзеянняў фігурантаў гэтай справы ставіць пад сумнеў дакладнасць іх выказванняў аб "наяўнай судовай перспектыве вынясення абвінаваўчага прысуду па гэтай справе ў сувязі з даказанасцю абвінавачвання і неабвержнасцю сабраных доказаў".
Напрыклад, перад судом заяўлялі ў Следчым камітэце:
- "абвінавачаныя каля года актыўна займаліся падрыхтоўкай і арганізацыяй вулічных беспарадкаў у Беларусі";
- "ідэалогіяй арганізацыі беспарадкаў з'явілася распальванне Ціханоўскім і яго саўдзельнікамі [...] сацыяльнай варожасці і варожасці ў краіне. Устаноўлена, што Ціханоўскі ў ютуб-канале "Страна для жизни" і аднайменным тэлеграм-канале адкрыта заклікаў да гвалту ў дачыненні да прадстаўнікоў улады і праваахоўных органаў, сваімі выказваннямі распальваў сацыяльную варожасць і варожасць у грамадстве па прыкметах сацыяльнай прыналежнасці";
- "аднак і гэта яшчэ не ўсё. Вядома, што ў траўні мінулага года Ціханоўскі перашкодзіў працы Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў, пагражаючы старшыні камісіі Лідзіі Ярмошынай, а таксама публічна заклікаючы ўварвацца ў яе дом".
На гэта Сяргей Шаўцоў адказаў, што дзейнасць праваахоўных органаў не адносіцца да кампетэнцыі суда, і не стаў больш нічога каментаваць.
У звароце Гомельскаму абласному суду грамадзяне адзначалі вялікі грамадскі рэзананс крымінальнай справы над шасцю палітвязнямі і, што закрыты суд над імі не выклікае даверу з боку грамадства. Старшыня аблсуда заявіў, што гэта толькі суб'ектыўнае меркаванне.
Ініцыятыва фонду Клуні "За справядлівасць": Адсутнасць галоснасці ў справе Ціханоўскага ставіць пад сумнеў справядлівасць дадзенага судовага працэсу
Ініцыятыва фонду Клуні "За справядлівасць" TrialWatch выступіла з заявай, у якой заклікае беларускі суд прадставіць грамадскасці канкрэтныя падставы для правядзення закрытага судовага разбору, як таго патрабуе міжнароднае права ў галіне правоў чалавека.
Па словах адвакаткі Ціханоўскага Наталлі Мацкевіч, "Ціханоўскаму ўручылі пастанову суда, у якой пастаноўлена, што крымінальная справа падлягае разгляду ў закрытым судовым паседжанні "ў мэтах забеспячэння бяспекі ўдзельнікаў працэсу і абароны тайны, якая ахоўваецца законам". У чым складаецца небяспека, для каго менавіта і якая таямніца, не тлумачыцца".
"Паводле міжнароднага права, абвінавачаныя маюць права на публічнае судовае разбіральніцтва, за выключэннем асаблівых абставін. Адсутнасць галоснасці ў справе Ціханоўскага ставіць пад сумнеў справядлівасць дадзенага судовага працэсу", – адзначаецца ў заяве.
"Выконваў функцыі прапаганды легітымізацыі парушэнняў заканадаўства". Стала вядома, у чым абвінавачваюць палітзняволенага блогера MozgON
Кароткая даведка "Вясны" пра абвінавачаных палітвязняў:Сяргей Ціханоўскі (42 гады) – аўтар Youtube-каналу «Страна для жизни» пра праблемы звычайных беларусаў і заснавальнік аднайменнага палітычнага руху. Спачатку выстаўляў сваю кандыдатуру ў прэзідэнты самастойна, але пазней падтрымаў ідэю Міколы Статкевіча аб «кандыдатах пратэсту». Яму не далі зарэгістраваць уласнай ініцыятыўнай групы, пасадзіўшы пад арышт за «несанкцыянаванае мерапрыемства» падчас падачы дакументаў. Замест яго ў кандыдаты пайшла жонка – Святлана Ціханоўская. Ён жа зрабіўся даверанай асобаю жонкі і ўдзельнічаў у ейнай кампаніі. Быў затрыманы 29 траўня ў Гродне ў выніку правакацыі на легальным пікеце – пры тым сам ён у канфлікце не ўдзельнічаў, спрабаваў сысці ад нападніцы. За чатыры гадзіны да інцыдэнту Лукашэнка апісаў нейкае здарэнне, вельмі падобнае да пазнейшай правакацыі супраць Ціханоўскага. Пасля той правакацыі распачыналі справу за «гвалт над міліцыянтам», аднак цяпер за гэта не збіраюцца судзіць нікога з тых, суд над кім прызначылі на 24 чэрвеня. Мікалай Статкевіч (64 гады) – лідар незарэгістраванай «Народнай грамады», былы старшыня партыі Беларуская сацыял-дэмакратычная грамада і былы старшыня Беларускага згуртавання вайскоўцаў. Раней двойчы трапляў у няволю на працяглыя тэрміны з палітычных прычынаў: з 2004 да 2007 года за пратэсты супраць фальсіфікацыі выбараў у Палату прадстаўнікоў, з 2010 па 2015 год за пратэсты пасля прэзідэнцкіх выбараў, на якіх быў кандыдатам. У 2020 годзе прапанаваў ідэю «кандыдатаў пратэсту»: стварыць як мага больш ініцыятыўных групаў і выкарыстоўваць выбары толькі дзеля легальнай магчымасці агітацыі супраць Лукашэнкі. Быў затрыманы 31 траўня 2020 года дарогаю на перадвыбарчы пікет на Камароўскім рынку ў Менску. Не ўдзельнічаў у гарадзенскім інцыдэнце. Арцём Сакаў (26 гадоў) – былы памежнік, сябра ініцыятыўнай групы Святланы Ціханоўскай і адзін з відэааператараў Youtube-каналу «Страна для жизни». Палітычнай актыўнасці як такой не вёў – толькі здымаў відэаролікі для Ціханоўскага. Быў затрыманы 31 траўня ва ўласнай кватэры – пры тым, што быў на пікеце 29 траўня падчас правакацыі супраць Ціханоўскага, але тады яго не чапалі. Дзмітрый Папоў (29 гадоў) – мадэратар (гэта значыць, не аўтар, а толькі рэдактар каментароў) сацсетак «Страна для жизни», грамадзянін Расеі. З беларускімі пратэстамі раней звязаны не быў, у Расеі кіраваў ультрапатрыярхальным праектам «Мужское государство» і праектам дэананімізацыі сілавікоў «Сканер». Не ўдзельнічаў у гарадзенскім інцыдэнце. Як пазнаёміўся і пачаў супрацоўнічаць з Сяргеем Ціханоўскім, невядома. Знік увечары 4 чэрвеня, а да знікнення запісаў відэа, у якім сказаў, што яго шукаюць міліцыянты і хочуць прыцягнуць у крымінальнай справе «ці то за забойства, ці то за нашэнне зброі». Спачатку яго затрымалі ў межах адміністратыўнай справы і арыштавалі на 15 содняў, а толькі потым выставілі абвіначанне ў «групавых дзеяннях». Уладзімір Цыгановіч (40 гадоў) – прадпрымальнік, блогер і аўтар Youtube-каналу «MozgON». На сваім канале пераказваў спачатку эканамічныя і грамадскія, а потым і палітычныя навіны, стаў весці трансляцыі з розных акцыяў – не толькі з пікетаў Ціханоўскага. У 2019 годзе пачаў выказвацца супраць дарожнага падатку і росту цэнаў на бензін. Упершыню выказаўся пра Ціханоўскага восенню 2019 года – абурыўся ягоным затрыманнем і заклікаў прыйсці на суд над ім, пазней таксама падтрымліваў Ціханоўскага. 31 траўня 2020 года правёў трансляцыю пікету з Камароўкі, перад якім затрымалі Статкевіча. Самога Цыгановіча затрымалі 9 чэрвеня 2020-га і арыштавалі спачатку паводле адміністратыўнага артыкулу на 15 дзён за заклік сабрацца каля «Белнафтахіму», але затым абвінавацілі ў «групавых дзеяннях». Ігар Лосік (29 гадоў) – блогер, аўтар сеткі каналаў «Беларусь головного мозга» і кансультант беларускай службы радыё «Свабода». У 2011 годзе прыдумаў «маўклівыя пратэсты» (калі людзі проста збіраліся ў адным месцы без плакатаў і лозунгаў, бо «ўсе ўсё і так разумеюць»). У 2013 годзе завёў Twitter-акаўнт «РБ головного мозга», які неўзабаве зрабіўся адным з самых папулярных палітычных акаўнтаў у Беларусі. На сваіх каналах асвятляў усе палітычныя падзеі яшчэ да пачатку палітычнай актыўнасці Ціханоўскага, а ў 2020 годзе інфармаваў пра дзейнасць усіх патэнцыйных кандыдатаў. Быў затрыманы 25 чэрвеня дома ў Баранавічах. |
