Алесь Бяляцкі стаў лаўрэатам прэміі імя Аляхновіча
У Міжнародны Дзень пісьменніка ў зняволенні Беларускі ПЭН і "Радыё Свабода" абвясцілі пераможцаў і лаўрэатаў літаратурнай прэміі імя Францішка Аляхновіча за найлепшыя творы, напісаныя аўтарамі, якія былі зняволеныя.
Як адзначаюць арганізатары прэміі, сёлета намінантам або іх сваякам прапанавалі дзеля бяспекі захаваць ананімнасць і гарантавалі канфідэнцыяльнасць. З гэтае прычыны імёны некаторых пераможцаў і лаўрэатаў схаваныя пад псеўданімамі, не абвяшчаюць і назвы іх твораў. Прозвішчы апублічаць толькі тады, калі гэта стане бяспечным для аўтараў твораў. Пераможцаў і лаўрэатаў вызначала Рада Беларускага ПЭНа.
Такім чынам, пераможцамі сёлетняй літаратурнай прэміі імя Францішка Аляхновіча за найлепшы твор, напісаны аўтарам, які быў зняволены, сталі:
- Алесь Бяляцкі — Успаміны пра музей Максіма Багдановіча.
- Алег Груздзіловіч — Кніга "Мае турэмныя муры".
- Марк Каласок — Кніга (назва не апублічваецца).
- Вольга Класкоўская — Турэмныя дзённікі.
- Летапісец — Нататкі (назва не апублічваецца).
- Нікола Тэсла — Кніга (назва не апублічваецца).
Лаўрэатамі літаратурнай прэміі імя Францішка Аляхновіча за найлепшы твор, напісаны аўтарам, які быў зняволены, вызначаныя:
- Уладзімір Гундар — верш.
- Андрэй Кузнечык — вершы.
- Спадар Лапычаў — вершы.
- Ілля Міронаў — верш "Думаеце, такога не бывае?", нататкі.
- Павел Севярынец — вершы.
- Анатоль Хіневіч — верш "Паглядзі ў люстэрка на асабісты твар".
- Сяргей Ціханоўскі — вершы.
- Max V. Detta — вершы.
Камэнтуючы выбар журы, старшыня Беларускага ПЭНу Тацяна Нядбай сказала:
"Сёлета, абвяшчаючы пераможцаў і лаўрэатаў, мы адзначаем не толькі літаратурнае майстэрства, але і непахіснасць духу аўтараў, якія пішуць ва ўмовах няволі. Кожная старонка іх твораў — гэта не проста словы, а адлюстраванне іх барацьбы за свабоду думкі і выказвання. Уручаючы гэтую прэмію, мы не толькі адзначаем іх талент, але і падтрымліваем іх нязломнае памкненне да свабоды".
Няспынныя рэпрэсіі, арышты аўтараў і выдаўцоў цягам мінулага 2022 году зрабілі амаль немагчымым публічнае з'яўленьне твораў, напісаных у няволі. Агулам, паводле беларускага ПЭНу, у няволі знаходзяцца 30 "людзей слова": літаратары, перакладчыкі і даследчыкі літаратуры, публіцысты, інтэлектуалы, а таксама тыя, хто стварае і пашырае культуру, бароніць слова і яго майстроў.
Успаміны Алеся Бяляцкага пра музей Максіма Багдановіча