Усіх міліцыянтаў і судьдзяў «плошчы» назвалі пайменна
Іх прозьвішчы, а таксама падрабязнасьці адміністратыўных арыштаў і судовых працэсаў, якія адбыліся ў выніку падзеяў 19 сьнежня 2010 году сабраў у грунтоўных даследаваньнях Цэнтар прававой трансфармацыі.
Выданьні цэнтру: «Адміністратыўныя затрыманьні і судовыя працэсы. Аналіз правапрымяняльнай практыкі» і «Пасьлямова… Плошча-2010 вачыма беларускіх праваабаронцаў» — зьмешчаныя на адным дыску. На ім 350 гадзінаў аўдыёзапісу ўсіх чатырнаццаці крымінальных працэсаў над асуджанымі. Апроч таго — тысячы старонак дакумэнтаў па адміністратыўных справах.
«Мы апыталі 350 чалавек з 780 затрыманых падчас Плошчы», — кажа кіраўнік цэнтру Алена Танкачова, — Па судах расшыфравалі ўсе «эээ», «ааа» — усё да апошняга слова. Даслоўна прывялі ўсе «спрэчкі» бакоў".
«Прадстаўнікі нашай праваахоўнай сыстэмы вельмі нэрвова ставяцца да любога апублічваньня інфармацыі пра свае незаконныя дзеяньні, — кажа жонка палітвязьня Мікалая Статкевіча Марына Адамовіч.
Яна таксама прымала ўдзел у падрыхтоўцы выданьня: «Мой унёсак
вельмі сьціплы. Я займалася зборам, пошукам, тэхнічнай апрацоўкай
інфармацыі. Гэта жывое сьведчаньне гісторыі, зробленае на цудоўным
мэтадалягічным узроўні. Я ўпэўненая, што раней ці пазьней усе гэтыя
справы будуць перагледжаныя, а людзі рэабілітаваныя. А падмурак для
гэтага ўжо гатовы».
Зь ёю згодная юрыстка Дар’я Каткоўская, таксама адна
з аўтарак кнігі: «Гэтыя матэрыялы маюць важнае юрыдычнае значэньне.
Я ня ведаю, ці будуць бязьвінна асуджаныя рэабілітаваныя
і калі, але ўсе падставы для гэтага ёсьць, яны сабраныя ў гэтых
кнігах».
Алена Танкачова адзначае масавыя парушэньні заканадаўства
пры правядзеньні сьледчых і судовых дзеяньняў па выніках падзеяў
Плошчы. Сярод іх — пранікненьне ў афіцыйныя СМІ апэратыўна-сьледчых
дадзеных. Такіх, як, напрыклад, відэа з Алесем Міхалевічам. Казалі
праваабронцы і пра ціск на адвакатаў, якія падчас тых падзеяў былі
адзіным спосабам атрыманьня інфармацыі пра фізычны і псыхалягічны стан
падсудных.
Алена Танкачова: «Мы перакананыя, што самі абставіны
падзеяў 19 сьнежня не былі даследаваныя аніводным крымінальным
судом — ці быў факт масавых беспарадкаў на плошчы. Бяз гэтага
немагчыма нікога было прыцягваць да адказнасьці. І дасёньня гэта
ня зроблена».
Гэты факт і стане ў будучыні нагодай для перагляду спраў
палітвязьняў, лічыць Алена Танкачова:
«Дагэтуль незаконна ў турме знаходзяцца Мікалай Статкевіч, Зьміцер
Дашкевіч і Эдуард Лобаў. Павал Севярынец абмежаваны ў волі.
І гэта вынік палітызацыі судовай сыстэмы, якая пасьля 19 сьнежня
абслугоўвала інтарэсы ўлады, а не ажыцьцяўляла правасудьдзе».
