Кухня TV: Падзеі ў Крыме – выклік для праваабарончай супольнасці на ўсёй прасторы былога Савецкага Саюза
Мінула даволі часу з сакавіка 2014 года, калі ў выніку рэзкага абвастрэння грамадска-палітычнай сітуацыі пад выглядам жадання мясцовага народа Крымскі паўвостраў быў анэксаваны Расіяй і Рэспубліка Крым увайшла ў склад РФ. Улічваючы той факт, што тэрыторыя дагэтуль не прызнаная, там няма ні адной міжнароднай структуры, няма нават міжнародных НДА.
Як змянілася сітуацыя працы грамадзянскай супольнасці і ў якім стане знаходзяцца зараз грамадскія арганізацыі? Якія існуюць слабаабароненыя групы, што адбываецца з арганізацыямі нацыянальных меншасцяў? Якія механізмы абароны правоў грамадзян на тэрыторыі Крыму сёння даступныя і выкарыстоўваюцца?
Гэтыя пытаньні абмяркоўваюць у новым выпуску праваабарончага відэа-праекта «Кухня TV» кіраўнік Крымскай палявой місіі па правах чалавека Андрэй Юраў і намеснік старшыні ПЦ "Вясна" Валянцін Стэфановіч.
Па словах Андрэя Юрава, сёння мала дакладных фактаў. Казаць пра тое, што ў Крыму існуюць сапраўды незалежныя СМІ, немагчыма, пры тым, што на паўвостраве ў сакавіку 2014 іх для такога невялікага рэгіёну было вельмі шмат. Усе ранейшыя праваабарончыя арганізацыі, як і незалежныя СМІ, вымушаныя былі пакінуць Крым.
Крымска-татарская супольнасць, таксама як і ўкраінскае грамадства, падзелена на тры часткі: тых, хто жорстка не прымае сітуацыю, якая склалася, тых, хто гатовы прыняць, і тых, хто чакае, што будзе далей.
У цяперашні час на паўвостраве дзейнічае рэжым надзвычайнай сітуацыі па прычыне пашкоджання ліній электраперадач. Нагадаем, у ноч на 22 лістапада ўвесь Крым быў пагружаны ў цемру, абвешчаны рэжым надзвычайнай сітуацыі. Праз некалькі дзён пасля пачатку энэргетычнай блакады паўвострава, следчыя органы ФСБ у Крыму па прадстаўленні пракуратуры распачалі крымінальную справу па факце дыверсіі (ч. 2 арт. 281 КК Расіі). Па дадзеных пракурора, у следства падазраваных пакуль няма. Тым не менш, на думку грамадскага дзеяча, актывіста Ўкраінскага культурнага цэнтра ў Крыму Вельдара Шукурджыева пачаўся «новы віток рэпрэсій супраць крымскіх татараў і ўсіх тых людзей, якіх так званая дзеючая ўлада лічыць свабоднымі людзьмі – па духу, па думкам, па сэрцы, па сваіх дзеяннях».
Акрамя таго, пад крымінальным пераследам знаходзяцца мясцовыя актывісты па «справе 26 лютага», калі пад крымскім парламентам сабраліся некалькі тысяч прыхільнікаў крымска-татарскага Меджліса і «Рускага адзінства». Тады ў выніку сутыкненняў двое чалавек загінулі.
Крымская палявая місія па правах чалавека зьяўляецца не арганізацыяй, а групай праваабаронцаў. Мэта гэтай праваабарончай місіі, у склад якой уваходзяць прадстаўнікі розных праваабарончых арганізацый з краін СНД – забеспячэнне маніторынгу сітуацыі з захаваннем фундаментальных правоў чалавека і асобных элементаў абароны правоў чалавека ў Крыме з дапамогай прысутнасці ў рэгіёне.
Андрэй Юраў з'яўляецца сябрам Рады пры Прэзідэнце РФ па развіцці грамадзянскай супольнасці і правах чалавека (дзе ўзначальвае пастаянную камісію па правах чалавека за мяжой), заснавальнікам Міжнароднага Моладзевага Праваабарончага Руху, асноўнай місіяй якога з'яўляецца навучанне і падтрымка новага пакалення маладых праваабаронцаў. Фізік па адукацыі, выпускнік Варонежскага Дзяржаўнага Універсітэта, ён з 1988 года актыўна займаецца абаронай правоў чалавека.