"Умовы горшыя з усіх турмаў і “зонаў”, якія я аб’ездзіў"
Актывіст і былы палітвязень Зміцер Дашкевіч, якога 26 сакавіка суд Цэнтральнага раёна Мінска аштрафаваў на 45 базавых велічыняў паводле ч. 2 арт. 23.34 КаАП (Парушэнне парадку арганізацыі або правядзення масавых мерапрыемстваў), распавёў сайту palitviazni.info пра затрыманне, умовы ў ізалятары часовага ўтрымання і “спектакль” у судзе.
Нагадаем, Зміцер Дашкевіч на канцэрце ў Кіеўскім скверы зрабіў прамову са сцэны, спусціўся адтуль да сям’і і праз пару хвілін яго затрымалі супрацоўнікі міліцыі ў цывільным. Некалькі гадзін пра ягонае месцазнаходжанне міліцыя не паведамляла ні жонцы, ні арганізатарам канцэрта. Пра тое, што ён у ІЧУ на Акрэсціна, стала вядома пасля 22.00. У чаканні суда Дашкевіч амаль два дні правёў у ІЧУ на Акрэсціна.
– Шчыра кажучы, у мяне нават у думках не было, што могуць адправіць за краты за бяскрыўдны, на мой погляд, выступ, – кажа Зміцер Дашкевіч. – Магчыма, нейкія эпітэты кагосьці не задаволілі, але як ёсць.
Дарэчы, калі ў прыватнай размове я размаўляў з афіцэрамі і шэраговымі супрацоўнікамі АМАПу, у вочы я казаў пра іх бандыцкія ўчынкі. І ніхто мне не запярэчыў. Ніхто не абражаўся на мяне. Усё было ціха-мірна.
Я не чакаў затрымання, таму мы з сям’ёй збіраліся пабыць на канцэрце яшчэ хвілін 10-15 і затым паехаць у Курапаты на нядзельную малітву. Але затрымалі. І самі сабе горш зрабілі. Дзякуй тым людзям, што затрымлівалі, бо да гэтага мой выступ паслухалі 2 тысячы чалавек, якія былі на канцэрце, а пасля затрымання міліцыя павялічыла маю аўдыторыю разоў у сто. Дык каму зрабілі горш?
– Як сябе міліцыя паводзіла падчас затрымання?
– Вельмі карэктна. Сядзелі побач у машыне, усміхаліся. Мяне пасадзілі ў сіні мікраўтобус, які, да слова, яшчэ раней ехаў за намі да царквы. Чакалі там, а затым з’ехалі. Мабыць, у начальства планы змяніліся.
– Куды вас павезлі, бо пэўны час пасля затрымання ніхто не ведаў, дзе вас шукаць?
– Спачатку адвезлі ў Цэнтральны РУУС, дзе пратрымалі каля трох гадзін. А ўжо адтуль адправілі ў ізалятар часовага ўтрымання.
– А ці можна было запатрабаваць адваката, які хаця б паведаміў родным, дзе вы знаходзіцеся?
– Маё затрыманне бачылі, і ўсе разумелі, дзе я знаходжуся. А наконт адваката… Можна, натуральна, разбіцца галавой аб сцяну чагосьці патрабуючы, але ад гэтага сапсуеш сабе толькі нервы і галаву.
Таму я ўжо спакойна да гэтага стаўлюся. У такіх выпадках лепш памаліцца, чым біцца галавой аб сцяну.
– Умовы ўтрымання ў ізалятары не здзівілі?
– Умовы горшыя з усіх турмаў і “зонаў”, якія я аб’ездзіў. Камера, як акварыум, вокны замураваныя, зафарбаваныя. Праветрыць памяшканне немагчыма, няма ніякага прытоку кісларода.
Там самая сапраўдная душагубка, хаця будынак адносна новы. У гэтым ізалятары сядзеў, як у градскай прыбіральні. Калі ў прыбіральні пакласці матрац, легчы на яго, а побач яшчэ закурылі б некалькі чалавек, то гэта і будзе ізалятар часовага ўтрымання.
– Колькі было сукамернікаў?
– У першую ноч – чатыры, затым паўдня было дзевяць у двухмясцовай камеры, але ў апошнія суткі сядзеў адзін.
– Пра тое, калі будзе суд вам нічога не казалі?
– Не казалі, але я ўжо здагадваўся, што могуць адвезці ў суд і праз двое, і праз трое сутак. Так ужо здаралася з Паўлам Севярынцам. У любым выпадку, было мала надзеі, што выпусцяць на Дзень волі, ім трэба было, каб у гэты дзень я быў ізаляваны.
– А што можаце сказаць пра канчатковы прысуд? Далі штраф, а маглі і на “суткі” адправіць…
– І гэты прысуд – поўны абсурд! Лукашэнка ж сам публічна казаў пра тое, што ў Курапаты ў мемарыял можна наведацца, потым “па чарцы” зрабіць. Я ў суддзі пытаў: а гэта часам не “заклік прысутных прыйсці ў Курапаты”?
І, да таго ж, ніякіх заклікаў я не рабіў. Я сказаў, што ў Курапаты можна прыйсці, памаліцца, паставіць свечкі, падтрымаць абаронцаў мемарыяла. Калі словы пра тое, што можна паставіць свечкі і памаліцца ў месцы, дзе расстрэльваліся людзей, расцэньваецца як заклік да несанкцыянаванай акцыі, то гэта ноу-хау нават для нашай дваццаціпяцігадовай дыктатуры. Не ведаю, якое большае глупства можна яшчэ прыдумаць.
