Валянцін Стэфановіч: “Працягненне мандата спецдакладчыка асабліва важна ў перыяд правядзення выбараў прэзідэнта” (відэа)
Міклаш Харасці, спецдакладчык Савета ААН па Беларусі. Фота: un.by
На 29 сэсіі па выніках галасавання Савет па правах чалавека ААН пастанавіў працягнуць мандат спецыяльнага дакладчыка па Беларусі яшчэ на адзін год.
У сваёй выніковай рэзалюцыі Савет па правах чалавека ААН:
- выказвае глыбокую заклапочанасць у сувязі з працягваючыміся парушэннямі правоў чалавека ў Беларусі, якія носяць сістэмны і сістэматычны характар;
- настойліва заклікае ўрад Беларусі правесці усеабдымную рэформу сістэмы правасуддзя і асацыяцый адвакатаў, з тым каб гарантаваць поўную незалежнасць і бесстароннасць судовай сістэмы, прэзумпцыю невінаватасці і права на справядлівае судовае разбіральніцтва;
- настойліва заклікае ўрад Беларусі неадкладна і безумоўна вызваліць і рэабілітаваць цалкам ўсіх палітычных зняволеных;
- настойліва заклікае ўрад Беларусі стварыць нацыянальнае праваабарончае ўстанова ў адпаведнасці з Парыжскім прынцыпам.
Вынікі галасавання размеркаваліся наступным чынам: на карысць рэзалюцыі выказалася 21 краіна, у тым ліку Бразілія, Эстонія, Францыя, Германія, Ірландыя, Японія, Латвія, Нідэрланды, Партугалія, Рэспубліка Карэя, Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі і Злучаныя Штаты Амерыкі. Супраць – 8 краінаў: Балівія, Кітай, Куба, Індыя, Казахстан, Расія, Венесуэла і В'етнам. Яшчэ 18 краінаў устрымаліся.
Латвія, прадстаўляючы праект рэзалюцыі ад імя Еўрапейскага саюза, заявіла, што праект адлюстроўвае вынікі апошняга дакладу Спецыяльнага дакладчыка па пытанні пра правы чалавека ў Беларусі, які пацвердзіў існаванне бесперапынных і сур'ёзных парушэнняў правоў чалавека, у тым ліку факты таго, што працягваецца пераслед, запалохванне і адвольныя арышты і ўтрыманне пад вартай праваабаронцаў, палітычных праціўнікаў і журналістаў. Сітуацыя ў ключавых галінах, у тым ліку правоў працоўных, заканадаўстве адносна грамадзянскай супольнасці, заканадаўстве, якое рэгулюе выбарчы працэс, свабоду выказвання меркаванняў і сродкаў масавай інфармацыі пагоршыўся. Гэта робіцца асабліва трывожным напярэдадні наступных прэзідэнцкіх выбараў у кастрычніку 2015. Еўрапейскі саюз занепакоены наяўнасцю смяротнага пакарання і адсутнасцю празрыстасці яго выкарыстанне, і заклікае Беларусь, адзіную еўрапейскую краіну, дзе да гэтага часу прымяняецца смяротнай пакаранне, усталяваць мараторый ў якасці першага кроку да яе адмены.
Беларусь, выступаючы ў якасці зацікаўленай краіны, заявіла:
"Мы заклікаем Еўрасаюз спыніць злоўжываць міжнароднымі праваабарончымі механізмамі пад надуманых падставай абароны правоў чалавека. Мы ніколі не пагодзімся з тым, што Еўрасаюз ўяўляе сабой грамадства, якое валодае манаполіяй над звычайным разумным сэнсам. Беларусь адхіляе гэты праект рэзалюцыі, як супярэчны Статуту ААН. Ён не мае нічога агульнага з правамі чалавека. Такія рэзалюцыі з'яўляюцца правокационными па сутнасці, паколькі ствараюць атмасферу канфрантацыі, напружанасці і недаверу. Спецыяльны дакладчык ня садзейнічае працэсу ў галіне правоў чалавека і прагрэсу ў гэтай галіне, і яго інфармацыя Савету безнадзейная неадэкватная. Сітуацыя ў Беларусі не патрабуе ўвагі Савета. Мы заклікаем членаў Савета прагаласавала супраць гэтага праекта рэзалюцыі. Мы просім членаў Савета не становіцца больш часткай палітычнага працэсу, накіраванага супраць інтарэсаў беларускага грамадства. Мандат спецыяльнага дакладчыка па Беларусі павінен быць скасаваны".
У сваю чаргу дэлегацыя Беларускіх праваабаронцаў яшчэ падчас правядзення прэ-сэсіі ў межах працэдуры УПА (Універсальнага перыядычнага агляду) у Женеве мела шэраг сустрэчаў з прадстаўнікамі нацыянальных дэлегацый краінаў-сябраў Савета па правах чалавека ААН, у асноўным з прадстаўнікамі краінаў Афрыкі і Лацінскай Амерыкі.
“Мы казалі ім аб тым, што для праваабрончай супольнасці краіны важна працягнення мандата спецыяльнага дакладчыка па Беларусі яшчэ на год, асабліва ў перыяд правядзення выбараў прэзідэнта. Таму што выбарчыя кампаніі, як сведчыць папярэдняя практыка, суправаджаюцца ўзмацненнем і павелічэннем узроўню рэпрэсій у краіне. І ў такі перыяд важна мець магчымасць данесці інфармацыю аб тым, што адбываецца на такі высокі міжнародны ўзровень, як Савет па правам чалавека”, - паведаміў намеснік старшыні Праваабарончага цэнтру “Вясна” Валянцін Стэфановіч.
“Мандат неабходна працягнуць яшчэ і таму, што, як слушна адзначыў спадар Харасці ў сваім чарговым дакладзе, прадстаўленым на сесіі Савета, сітуацыя з правамі чалавека за справаздачны перыяд не змянілася і застаецца такой жа цяжай і кепскай, як і раней. Мы вельмі ўсцешаныя, што мандат працягнуты, і мы гатовыя да далейшага цеснага ўзаемадзеяння са спецдакладчыкам. Акрамя таго, мы заклікаем улады Беларусі да выканання сваіх міжнародых абавязацельстваў у галіне правоў чалавека, заклікаем да ўзаемадзеяння з усімі без выключэння кантрольнымі механізмамі ў межах ААН. Мы заклікаем улады Беларусі запрасіць у краіну спецдакладчыка ААН, каб той на месцы мог атрымаць інфармацыю, у тым ліку ад прадстаўнікоў дзяржаўных органаў, аб стане з выкананнем правоў чалавека ў Беларусі", - адзначыў праваабаронца.
