Палітвязень Андрэй Новікаў: «Я агучваў тое, што баяліся агучваць іншыя»
Андрэй Новікаў у судзе. Фота Радыё Рацыя
29 ліпеня ў судзе Кастрычніцкага раёна горада Віцебска пракурор Бяшковіч папрасіў прызначыць 50-гадоваму палітвязню Андрэю Новікаву, валанцёру ініцыятыўнай группы Святланы Ціханоўскай, тры гады пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму. Канчатковае пакаранне дзяржабвінавачанне прапанавала сфармаваць шляхам частковага складання пакаранняў па двух артыкулах: два з паловай гады пазбаўлення волі — па ч.1 арт. 342 КК, адзін год пазбаўлення волі — па п. 2 арт.371 КК.
Адвакат, у сваю чаргу, папрасіў спыніць вытворчасць па ч.1 арт. 342 і апраўдаць Новікава па гэтым артыкуле. Паводле арт. 371 ён прапанаваў прызначыць мінімальнае пакаранне, прадугледжанае санкцыямі гэтага артыкула.
На пасяджэнні 29 ліпеня Андрэй Новікаў выступіў з апошнім словам:
"Я разумею і суд, і абвінавачванне, я разумею тое, што адбываецца ў Беларусі. Магчыма, маёй актыўнасцю скарысталіся ў нейкіх мэтах той жа Ціханоўскі і Статкевіч — я не выключаю такі варыянт. Я агучваў тое, што адбывалася са мной, з большасцю тых, хто жыве вакол мяне: я меў зносіны і з супрацоўнікамі міліцыі і ўлады, але ніхто адкрыта пра гэта не кажа. Ніколі не пагаджуся з усімі інсінуацыямі з нагоды арганізацыі масавых беспарадкаў, якія пацягнулі наступствы і наступствы: я ніколі ў жыцці не пайшоў бы на гэта ні за якія грошы... Справа нават не ў іх — мяне дабівала тое, што адбываецца з маёй малой радзімай. Я агучваў тое, што баяліся агучваць іншыя. Я знайшоў у сабе мужнасць, я вывучыў беларускае заканадаўства, для мяне гэта было проста — я сам з сілавікоў. Я камунікаваў з прадстаўнікамі пракуратуры, судоў — мне лёгка арыентавацца ў тым, што адбываецца.
Я не буду даваць каментары па сітуацыі: дэ-юрэ я грамадзянін іншай дзяржавы. Але дэ-факта ў мяне тут сям'я, бацькі. Вы выдатна разумееце, пра што я, таму паказваць на нейкую кан'юктурнасць абвінавачвання я ніколькі не хачу, зацягваць або пагаршаць сваё становішча. Мне незразумелая пазіцыя следства, якое спыніла справу, а потым яго аднавіла без апавяшчэнняў. Я неаднаразова звязваўся з палкоўнікам ГСК Аляксандрам Дзмітрыевічам даведацца, як і што можна зрабіць легальна, каб хаця б забраць сям'ю і вырашыць гэтае пытанне ў прававым полі: мяне адсылалі, адпраўлялі і гэтак далей.
Я лічу, што практычна дзесяць месяцаў, які былы супрацоўнік адбыў у турме, а з ліпеня — у агульных камерах з крымінальнікамі, якія сядзелі не ў першы раз, — каментаваць не буду, гэта жудасна. Але вось размаўлялі цяпер, тлумачылі, а ў мяне ўсё роўна перад вачыма стаіць мая жонка. Усе мае дзеянні перш за ўсё былі ўзгодненыя з ёй, ніякай змовы ні з кім у мяне не было — была спроба паказаць, што Канстытуцыяй і прапісанымі там грамадзянскімі правамі або тым жа законам аб самакіраванні можна карыстацца. Абвінавачванне кажа, што я толькі крытыкаваў, — не, у мяне шмат зваротаў, ёсць спецыяльная тэчка для электронных зваротаў нават, ёсць шмат адказаў — фармальных адпісак. Як дасведчаны чалавек я бачу, што мне не давалі ніводнага канкрэтнага адказу. Тую няшчасную ферму, якую я планаваў выкарыстоўваць для гаспадаркі, зараз разбурылі. Я хацеў бачыць перспектыву, нягледзячы на ўзрост, я фізічна актыўны: мне хацелася развівацца і паляпшаць жыццё. Для каго я буду старацца? Для сваіх дзяцей.
У любым выпадку я лічу, што ў мяне не было намеру арганізацыі беспарадкаў, і ўся здымка, якую вялі супрацоўнікі РУУС, можа толькі гэта пацвердзіць: я сачыў за парадкам і не дапускаў руху ў бок, каб абвастрыць сітуацыю. Я стараўся загадзя ўзгадніць з прадстаўнікамі РУУС узаемадзеянне на пікетах, якія планаваліся. Таму для мяне сталі нечаканымі высновы, зробленыя па 342-м артыкуле.
Пра Ціханоўскага — за ўсё следства ў мяне не было ніводнай вочнай стаўкі...
Я прашу, калі і будзе пакаранне, не звязанае з пазбаўленнем волі: мне ёсць чым займацца".
Андрэй Новікаў — грамадзянін Расійскай Федэрацыі, валанцёр ініцыятыўнай групы Святланы Ціханоўскай. Нарадзіўся ў беларускім Варапаева, пасля школы з'ехаў вучыцца ў Расею. Жыў на Далёкім Усходзе, служыў у міліцыі, мае званне падпалкоўніка ў адстаўцы. Двойчы ўдзельнічаў у вайсковых апэрацыях на тэрыторыі Чачні. Жанаты, мае трох дачок, адна з якіх — дзяўчына з інваліднасцю.
Яго затрымалі 6 чэрвеня 2020 года ў вёсцы Прусы Паўстаўскага раёна Віцебскай вобласці за ўдзел у пікеце па зборы подпісаў, які прыраўнялі да несанкцыянаванага масавага мерапрыемства. Спачатку яго адвезлі ў Паставы, каб скласці пратакол па арт. 23.34 КаАП, а затым стала вядома, што яго перавезлі ў Мінск у ІЧУ на вул. Акрэсціна, а пасля ў СІЗА-1.
Андрэя Новікава абвінавачваюць у тым, што не пазней за 17 снежня 2019 года па 5 чэрвеня 2020 года групай асоб па папярэдняй замове разам з Ціханоўскім здзейсніў арганізацыю групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак і былі спалучаныя з непадпарадкаваннем законным патрабаванням прадстаўнікам улады і пацягнуўшыя парушэнні работы транспарту, прадпрыемстваў, арганізацый.
Таксама з'яўляючыся грамадзянінам РФ, быўшы пісьмова папярэджаным пра крымінальную адказнасць, у парушэнне тэрмінаў забароны уезда ў Беларусь, а таксама быўшы прымусова высланым з Рэспублікі Беларусь, неаднаразова прыязджаў у Беларусь на невыяўленых следствам маршрутках, а таксама асабістым аўтамабілі. Апошнім разам — 5 красавіка 2020 года. 13 красавіка ён быў затрыманы па месцы жыхарства.
У Віцебску пачалі судзіць Андрэя Новікава — валанцёра ініцыятыўнай групы Святланы Ціханоўскай
Яго абвінавачваюць паводле арт. 342 і арт. 371 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь.
